Artykuły naukowe

Numer III 2024
Wytwórnia porcelany w Emilczynie na Wołyniu. Stan badań i znane przykłady wyrobów w polskich kolekcjach muzealnych

Artykuł podejmuje temat działalności wytwórni ceramiki szlachetnej w rejonie wołyńskim ze szczególnym uwzględnieniem wytwórni w Emilczynie (dawniej Międzyrzeczu). Emilczyn, należący niegdyś do dóbr Kaspra Lubomirskiego, dostał się w ręce Uwarowów poprzez trzecie małżeństwo Marianny z Lubomirskich z Teodorem Uwarowem. Wytwórnia porcelany działała od połowy lat 20. do 1852 roku. Mimo blisko trzydziestoletniej produkcji znamy jedynie kilkanaście naczyń z Emilczyna. Być może wynika to z faktu, że manufaktura z założenia nie była przedsiębiorstwem dochodowym, lecz stanowiła dla właściciela przedmiot rozrywki i realizację pasji do pięknych przedmiotów. Produkowane naczynia używane były na stołach w rezydencji właścicieli, jak również rozdawane jako prezenty rodzinie i przyjaciołom. Aktualnie w zbiorach polskich znamy jedynie 11 publikowanych obiektów.

Historyczna kraina Wołyń rozciągała się pomiędzy dorzeczem Bugu i Dniepru, obejmując część obecnej Ukrainy w tym obwody wołyński, rówieński, część żytomierskiego, tarnopolskiego i chmielnickiego. Geograficznie region dzieli się na Polesie Wołyńskie na północy oraz Wyżynę Wołyńską na południu. W 1599 roku zostało utworzone województwo wołyńskie, które na mocy unii lubelskiej zostało przyłączone do Korony. Wówczas nastąpił znaczny rozwój regionu, szczególnie dzięki powołaniu kolejnych ordynacji i rozbudowy siedzib i majątków rodów magnackich takich jak m.in.: Ostrogscy, Czartoryscy, Wiśniowieccy, Zasławscy, Czetwertyńscy, Sanguszkowie. W początkowym okresie najpotężniejszym rodem wołyńskim byli Ostrogscy z siedzibą w Ostrogu nad Horyniem. Założycielem jednej z największych wówczas ordynacji w Rzeczypospolitej był Janusz Ostrogski.

PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA
Autorzy
AUTOR
Karolina Wolska-Pabian

W 2016 roku obroniła pracę doktorską „Karol Tichy (1871–1939). Artysta i pedagog” na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Absolwentka historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Członek warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata. Naukowo zajmuje się polską sztuką użytkową, ze szczególnym uwzględnieniem okresu pierwszej połowy XX w. Pracuje jako kustosz w Kolekcji Ceramiki w Muzeum Narodowym w Warszawie
Wróć
  linia Newsletter

Chcesz być na bieżąco informowany o aktualnych wydarzeniach i artykułach? Zapisz się do newsletter.

Oświadczam, że zapoznałem się i akceptuję: Polityka prywatności