Artykuły

Już w październiku Muzeum Narodowe we Wrocławiu zaprasza na wystawę „Wielka czwórka i inni. Ceramiczna rzeźba kameralna w PRL-u”. To kolejne wydarzenie poświęcone polskiemu powojennemu wzornictwu. O wystawie rozmawiam z jej kuratorką dr Barbarą Banaś.

→ Barbara Szafirowska-Pape: Najnowsza wystawa poświęcona jest niewątpliwie jednemu z najbardziej interesujących wzorniczych fenomenów dekady lat 50. i 60. XX wieku w Polsce, jakim były porcelanowe figurki. Skąd wziął się pomysł na taki właśnie temat?

Barbara Banaś: W 2011 roku zakładając własne wydawnictwo opublikowałam książkę „Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60.”, która powstała na bazie mojego doktoratu obronionego na Uniwersytecie Warszawskim pod opieką prof. Anny Sieradzkiej w 2006 roku. Pracowałam już wówczas jako kustosz Działu Ceramiki i Szkła Współczesnego w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Udało mi się namówić dyrektora Mariusza Hermansdorfera na zorganizowanie kameralnej ekspozycji poświęconej ceramice tego okresu. Pokazaliśmy przede wszystkim nasze zbiory uzupełnione o moje skromne zasoby i kolekcję figurek Krystyny i Mariana Czekajów, którzy udostępnili mi ją wcześniej na potrzeby wspomnianej publikacji.

Przyznam, że traktowałam tę ekspozycję jako swoiste zamknięcie badawczego tematu. A jednak tak się nie stało... Impulsem do zorganizowania obecnej prezentacji była moja znajomość z Tomaszem Dziewickim, kolekcjonerem, dzięki otwartości którego w 2015 roku prezentowaliśmy w naszym muzeum porcelanę Wytwórni Wyrobów Ceramicznych „Steatyt” z Katowic z jego kolekcji. Była to pierwsza tak bogata, ukazująca ponad 300 obiektów wystawa, opatrzona monografią tego niezwykle interesującego prywatnego zakładu, który w latach 60. XX wieku stworzył własny, oryginalny i rozpoznawalny styl aspirujący do miana „nowoczesnego”.

Z Tomkiem Dziewickim znamy się już ponad 20 lat i od początku z szacunkiem przyglądałam się jego kolekcjonerskiej pasji, która właśnie z figurek stopniowo rozrosła się do kolekcjonerstwa obejmującego najróżniejsze dyscypliny sztuki użytkowej i wzornictwa dekad lat 50. i 60. XX w. Choć dziś Tomek pasjonuje się przede wszystkim szkłem artystycznym, to nadal stara się konsekwentnie wzbogacać swój zasób figurek i posiada już ogromną ilość modeli, w tym prawie wszystkie wzory powstałe w pracowni Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Ten niemal kompletny zbiór stał się więc wspaniałym kompendium eksponatów i stąd pomysł, by pokazać je wszystkie na wystawie, raz jeszcze przyglądając się osiągnięciom wzorniczym tytułowej „wielkiej czwórki”.

→ B.S.P.: Wyjaśnijmy na początku tytuł wystawy. Kim była „tajemnicza” „wielka czwórka”?

Cały artykuł dostępny jest w nr 3/2024 "Szkła i ceramiki".  Zamów już teraz
 

Zdjęcie: Grzybiarka" proj. Z. Śliwowska-Wawrzyniak. Autor zdjęcia: Arkadiusz Podstawaka, MNWr