Roczna światowa produkcja szkła płaskiego liczy się w dziesiątkach milionów ton sześciennych (np. z ok. 41 mln ton w roku 2005 do ok. 56,5 w roku 2010) i ciągle rośnie. Przewiduje się, że światowe zapotrzebowanie na szkło płaskie będzie począwszy od 2010 roku rosnąć w tempie ok. 5,3–5,5% na rok, w tym ok. 4,8% będzie dotyczyło szkła przetworzonego. W całości produkcji szkła płaskiego szyby na oszklenia w budownictwie stanowią ok. 70%, pozostałe ilości przypadają na szyby samochodowe – ok. 10% oraz meblarstwo, urządzenia AGD i inne zastosowania wewnętrzne – ok. 20%.
Europa, Chiny i Stany Zjednoczone dostarczają ok. 76% produkcji szkła płaskiego, przy czym głównymi producentami są wielkie koncerny światowe tj. Pilkington, Saint Gobain, AGC, Guardian oraz PPG. Spośród wymienionych, pierwsze cztery największe koncerny grupują zakłady produkcyjne i przetwórcze działające w wielu krajach, w tym w Polsce i dostarczające wyroby do przeszło 130 krajów. Ostatnio do koncernów dłużej obecnych na rynku polskiego szkła w coraz szerszym zakresie dołącza firma PPG. Większość szkła produkowanego dla potrzeb budownictwa i przemysłu motoryzacyjnego produkowana jest metodą Float, wynalezioną w 1952 roku przez sir Alastaira Pilkingtona i opatentowaną przez brytyjską firmę Pilkington.
Metoda Float jest zarazem najnowocześniejszą i najbardziej ekonomiczną jak i wyznaczającą najwyższe standardy jakości technologią wytwarzania szkła w świecie. Szerokie rozpowszechnienie metody Float, która bez dodatkowej obróbki umożliwia produkcję szkła o wysokiej jakości optycznej, spełniającego wymogi zarówno dla oszkleń budowlanych jak i luster i szyb dla środków transportu ma związek z rozwojem przetwórstwa szkła płaskiego pod kątem uzyskania nowoczesnych wyrobów i zastosowań, m. in. takich jak szkła z różnego rodzaju powłokami, szkła o zwiększonej wytrzymałości mechanicznej, elementy konstrukcyjne ze szkła i na bazie szkła (np. szyby zespolone, szkło klejone, podłoża i pokrycia szklane dla energetyki słonecznej, itp.). Przy tym należy zaznaczyć, że szkła z powłokami mogą być w szerokim zakresie podawane operacjom przetwórczym takim jak szkło nie powlekane. Dotyczy to zwłaszcza szkieł z powłokami otrzymywanymi metodami chemicznymi w procesach wysoko temperaturowych, które zapewniają wysoką trwałość powłok.
| Autorzy: | ||
| dr inż. Elżbieta Żelazowska, dr inż. Paweł Pichniarczyk | ||
| Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie |
| STRESZCZENIE: |
| Powłoki stanowią cienkie, prawie niewidoczne warstewki metali i/lub związków metali, najczęściej tlenków naniesionych na powierzchnię szkła w celu uzyskania nowych właściwości bez konieczności modyfikacji składu szkła w całej jego objętości. Najczęściej zadaniem powłok jest uzyskanie większej izolacyjności termicznej w zakresie ochrony przed stratami ciepła i/lub przegrzaniem pomieszczeń w budynkach. Szkło może być powlekane „on-line” na gorąco, bezpośrednio w linii jego formowania (tlenki i inne związki metali), lub „off-line”, na uformowane wcześniej i odpowiednio oczyszczone tafle szkła. Najczęściej poza linią formowania powleka się szkła z powłokami niskoemisyjnymi, których zasadniczą składową stanowi cienka warstewka odpowiedniego metalu. Najczęściej stosowaną w tym celu metodą jest metoda fizyczna polegająca na magnetronowym rozpylaniu materiału powłoki w warunkach próżniowych. W artykule przedstawiono podstawowe informacje odnośnie otrzymywania, właściwości i zastosowań szkieł z powłokami niskoemisyjnymi, tzw. “low-E” (od low-emissivity glass). |
| SUMMARY Glasses with energy – saving low-emissive and solar control low-emissive coatings |
| Coating of the glass surface with thin films of metals and metal compounds such metal oxides and the others is a very effective way to obtain the new properties of the glass without necessity to modify the bulk glass composition. The thin film coated glass is commonly used in buildings with aim to enhance the user’s comfort and energy saving. The coatings of metal compounds on glass may be obtained both “on-line” during the forming process and „off-line”, but In that case the glass sheets needs to be carefully cleaned before coating process. Thin films of metals for low emissive glasses needs to be coated „off-line” in the vacuum conditions. The method commonly used in commercial production of energy saving low-emissive (Low-E) glasses is magnetron sputtering. In this paper there some basic information on the properties and coating methods used in glass industry for producing the Low-E and Solar-Low-E glasses have been presented. |
| Pełna treść artykułu jest dostępna w papierowym wydaniu pisma 1/2013. Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne. |
Newsletter