Różnego rodzaju odpady towarzyszą działalności człowieka już od wczesnej prehistorii po dzień dzisiejszy i zapewne będą towarzyszyć w bliższej i dalszej przyszłości. Przez wiele lat odpady wyrzucane były bezpośrednio do otaczającego środowiska, prowadząc do jego skażenia substancjami toksycznymi. Ostatnimi czasy ludzkość zrozumiała, że kluczowe staje się odpowiednie nimi zarządzanie, przetwarzanie i późniejsze składowanie, tak aby nie dopuścić do przenikania substancji toksycznych do środowiska naturalnego oraz minimalizować ich ilość. Specyficzną grupę odpadów, która może być szczególnie niebezpieczna dla organizmów żywych, stanowią odpady radioaktywne.
Ogólnie na świecie przyjęło się defi niować odpady radioaktywne jako materiały zawierające lub skażone pierwiastkami promieniotwórczymi o aktywności przewyższającej określony poziom, które nie posiadają specjalnego przeznaczenia. W Polsce defi nicję odpadów radioaktywnych podaje Prawo atomowe. Zgodnie z nim, jako odpady promieniotwórcze należy rozumieć materiały stałe, ciekłe lub gazowe, zawierające substancje promieniotwórcze lub skażone tymi substancjami, których wykorzystanie nie jest przewidywane ani rozważane. Odpady promieniotwórcze dzieli się ze względu na stan skupienia na stałe, ciekłe i gazowe. Następnie kwalifi kuje się je ze względu na stężenie zawartych w nich radioizotopów na: niskoaktywne, średnioaktywne i wysokoaktywne. Mogą być one dalej podzielone ze względu na okres połowicznego rozpadu na długo- i krótkożyciowe. Dodatkową kategorię tworzą wycofane z użytkowania zamknięte źródła promieniotwórcze oraz wypalone paliwo jądrowe.
PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
dr hab. inż Paweł Stoch |
||
Adiunkt na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w Katedrze Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych. Obecnie zajmuje się badaniami nad szkłami i szkło-ceramiką dla immobilizacji odpadów radioaktywnych i niebezpiecznych. Prowadzi również badania nad ceramicznymi materiałami multiferroicznymi oraz związkami typu ziemia rzadka-metal przejściowy. Jego zainteresowania obejmują również zastosowanie metod symulacji komputerowych do określania właściwości materiałów. | ||
STRESZCZENIE: |
Witryfikacja odpadów radioaktywnych jest jedną z najskuteczniejszych metod ich immobilizacji. Polega ona na wprowadzeniu składników odpadu w strukturę odpornych chemicznie szkieł. Jest to jedna z nielicznych metod, która pozwala związać pierwiastki radioaktywne i zapobiec ich rozprzestrzenianiu się w bardzo długim okresie. Do tego celu stosuje się szkła borokrzemianowe lub fosforanowe. W pracy przedstawiono podział, źródła pochodzenia oraz podstawy gospodarki odpadami radioaktywnymi, jak również metody ich immobilizacji. Przeprowadzono przegląd stosowanych obecnie szkieł do ich witryfikacji oraz zasady stosowane przy projektowaniu ich składu. |
SUMMARY Glasses for nuclear waste immobilization |
Radioactive waste vitrification is a one of the most effective method of its immobilization. It is based on the incorporation of the waste constituents into the structure of chemically durable glasses. It is one of the few methods which can bind radioactive elements and prevent their spread over a very long period of time. For this purpose a borosilicate or phosphate glasses are used. The paper presents the division, the sources of origin and the basis for radioactive waste management, as well as methods of its immobilization. A review of currently used glasses to the vitrifi cation and the rules applied in the design of their composition is presented. |
Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |