Mija dokładnie dwieście lat od założenia fabryki fajansu w Iłży. Z tej okazji Muzeum Regionalne im. Adama Bednarczyka przygotowało wystawę wyrobów pochodzących z fajansarni Lewi Zeliga Sunderlanda.
We wrześniu 1823 roku, sprowadzony przez Stanisława Staszica do Iłży Lewi Sunderland podpisał „kontrakt na prowadzenie fabryki fajansów”. Tym samym zaczęła się historia manufaktury, która trwała do 1885 roku. W tych właśnie latach wyrabiano w niej wszelkiego rodzaju naczynia i przedmioty, od malutkich solniczek po duże wazony, a nawet samowary. Zakład specjalizował się przede wszystkim w naczyniach stołowych. W zbiorach muzealnych zachowało się do naszych czasów ponad 50 obiektów z fajansarni Sunderlanda. Największą i zarazem najbardziej zróżnicowaną kolekcję posiada Muzeum Narodowe w Krakowie.
Na wystawie prezentowane są eksponaty z Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz Muzeum Regionalnego w Iłży. Łącznie prawie połowa z zachowanych eksponatów. Ponadto można obejrzeć tłok pieczętny, prawdopodobnie pierwszy, jakiego używała iłżecka manufaktura do znaczenia swoich wyrobów. Na ekspozycji można zobaczyć również pamiątki związane z rodziną Sunderlandów. Prezentowane są także materiały archiwalne dotyczące zabytkowego budynku fajansarni oraz kopalń gliny, z których pobierano surowiec do produkcji naczyń.
Jest to pierwsza od prawie 100 lat wystawa, na której w jednym miejscu możemy obejrzeć tak dużo wyrobów z fajansarni Sunderlanda. Ponadto jest to również pierwsza wystawa rocznicowa, przypominająca o doniosłym wkładzie fabryki w rozwój miasta, zarówno pod względem ekonomicznym, jak i kulturalnym. Przypomnijmy, że wnuczka założyciela fabryki była matką poety Bolesława Leśmiana, który do Iłży przyjeżdżał i utrwali ją w cyklu wierszy W malinowym chruśniaku.
Wystawa będzie czynna do końca października bieżącego roku. Iłżeckie muzeum planuje również wydanie katalogu wszystkich zachowanych w zbiorach muzealnych i prywatnych wyrobów z fabryki Sunderlanda.
Termin wystawy: 05.08 – 31.10.2023
Miejsce wystawy: Muzeum Regionalne w Iłży, ul. Błazińska 1, Iłża