Hausmalerei to zjawisko, które pojawiło się około połowy XVII w. i związane było z dekorowaniem fajansu, szkła, a od pierwszej połowy XVIII w. także porcelany przez malarzy domowych (hausmaler ) – artystów tworzących poza manufakturami, we własnych pracowniach. Dekoratorzy porcelany pracowali głównie na zamówienie możnych protektorów, którzy dbali o dostarczanie im porcelanowych naczyń.
Cenionymi malarzami domowymi tego czasu byli m.in.: pracujący w Augsburgu Johann Aufenwerth oraz bracia Bartholomäus i Abraham Seuter, w Pressnitz Franz Mayer, w Bayreuth Johann Metzsch, w Kunštácie Ignaz Preissler. Do tego grona należał także Ignaz Bottengruber, który mieszkał i tworzył we Wrocławiu. Był to niezwykle utalentowany malarz, który pracował niemal wyłącznie dla wrocławskiego kolekcjonera Johanna Georga Pauliego. Wśród prac artysty zamówionych przez jego mecenasa dominowały serwisy ze scenami mitologicznymi, alegorycznymi, batalistycznymi i myśliwskimi, a w swoich dekoracjach Bottengruber używał bogatej barwnej palety, choć nie stronił także od monochromatycznych przedstawień malowanych purpurową emalią, eisenrotem i schwarzlotem. Sceny ujmował charakterystycznymi, okazałymi bordiurami ze stylizowanym ornamentem w typie Bandelwerku, wzbogaconym o dodatkowe elementy w postaci kartuszy, putt, masek, zwierząt czy kwiatów. Ignaz Bottengruber wypracował własny niepowtarzalny styl, a swoje doświadczenia malarskie starał się przekazać dwóm uczniom – Carlowi Ferdinandowi von Wolfsburg i Hansowi Gottliebowi von Bressler. Jego uczniowie stali się malarzami domowymi. Jako szlachetnie urodzeni nie musieli pracować na zamówienie, a ich twórczość wynikała z wielkiej pasji artystycznej.
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
| mgr Monika Żernik | ||
 Historyk sztuki, doktorantka na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, zajmuje się badaniami nad barokowymi malarzami porcelany i szkła pracującymi dla wrocławskich kolekcjonerów 1 poł. XVIII wieku. |
||
| STRESZCZENIE: |
|
Carl Ferdinand von Wolfsburg i Hans Gottlieb von Bressler byli dekoratorami porcelany, którzy tworzyli we Wrocławiu w 1 poł. XVIII wieku. Obaj byli uczniami Ignaza Bottengrubera i obaj byli hausmalerami-amatorami. Karl Ferdinand von Wolfsburg (1696–1764) był wrocławskim szlachcicem, prawnikiem, piastował różne funkcje we władzach miejskich. Poza działalnością publiczną jego największą pasją było dekorowanie porcelany. Jego dzieła przechowywane są obecnie w muzeach w Nowym Jorku, Seattle, Toronto, Wiedniu, Dreźnie oraz w kolekcjach prywatnych. Był utalentowanym artystą, ale jego styl pozostał pod dużym wpływem Bottengrubera. Hans Gottlieb von Bressler (1705–1777) także należał do znanego wrocławskiego rodu szlacheckiego, mocno związanego z działalnością publiczną i polityczną. Mimo sporego talentu, artysta porzucił swoją pasję właśnie na rzecz rodziny i pracy we władzach miasta – przez ponad dekadę był nadburmistrzem Wrocławia. Jego dzieła podziwiać można w muzeach w Nowym Jorku, Jacksonville, Toronto, Hamburgu, Lipsku, Londynie, Stuttgarcie oraz prywatnych kolekcjach. |
| SUMMARY Carl Ferdinand von Wolfsburg and Hans Gottlieb von Bressler – Baroque Hausmalers from Wrocław |
| Both Karl Ferdinand von Wolfsburg and Hans Gottlieb von Bressler were porcelain decorators who worked in Wroclaw in the first half of the 18th century. Both were Ignaz Bottengruber’s students, and both were hausmaler-amateurs. Karl Ferdinand von Wolfsburg (1696–1764) was a nobleman, lawyer, who held various positions in city magistrate. Apart from his public activities, his greatest passion was decorating porcelain. His works are now kept in museums in New York, Seattle, Toronto, Vienna, Dresden, and in private collections. He was a very talented artist, but his style seems to be strongly influenced by Bottengruber works. Hans Gottlieb von Bressler (1705–1777) also belonged to the well-known in Wrocław noble family, strongly associated with the public and political city life. In spite of his big talent he abandoned his passion for the family life and work in the local government – for more than a decade he was the Supreme Burgomaster of Wroclaw. His works can be admired in museums in New York, Jacksonville, Toronto, Hamburg, Leipzig, London, Stuttgart and in private collections. |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter