Artykuły naukowe

Streszczenie

Przegląd literatury pokazuje wiele danych dotyczących istotnego wpływu warstw ceramicznych na zużycie współpracujących elementów maszyn. Wpływ ten jest korzystny zarówno w niskich jak i w podwyższonych temperaturach. Mało natomiast jest informacji na temat wpływu warstw ceramicznych na zjawisko zatarcia. Należy tu przewidywać działanie dwóch przeciwstawnych czynników. Z jednej strony większa odporność na ścieranie i wyższa temperatura topienia warstw ceramicznych niż stali, może prowadzić do podwyższenia odporności na zatarcie. Z drugiej strony mniejsze przewodnictwo cieplne w stosunku do przewodnictwa cieplnego stali, powoduje wzrost temperatury powierzchni elementów pozostających w kontakcie. Fakt ten prowadzi do szybszego niszczenia warstw granicznych i jednocześnie powoduje obniżenie właściwości smarnych oleju stosowanego do smarowania, powodując w konsekwencji zmniejszenie grubości tworzącego się filmu smarnego i obniżenie odporności na zacieranie. W związku z tym podjęto badania zacierania pary trybologicznej, którą stanowią walec stalowy i próbka stalowa pokryta warstwą ceramiczną.

Słowa kluczowe: proces zatarcia, para cierna, węglik wolframu, WC

Summary

The literature review shows a lot of data on the significant influence of ceramic layers on the wear of cooperating machine elements. This effect is beneficial at both low and elevated temperatures. However, little information is available on the influence of ceramic layers on the seizure phenomenon. Two opposing factors should be expected here. On the one hand, higher abrasion resistance and a higher melting point of ceramic layers than for steel may lead to increased seizure resistance. On the other hand, the lower thermal conductivity in relation to the thermal conductivity of steel causes an increase in the surface temperature of the elements in contact. This fact leads to a faster destruction of the boundary layers and at the same time reduces the lubricating properties of the oil used for lubrication, resulting in a reduction in the thickness of the lubricating film formed and a reduction in the resistance to scuffing. Therefore, research was undertaken on the mashing of the tribological vapor, which is a steel cylinder and a steel sample covered with a ceramic layer.

Key words: seizure process, friction couple, tungsten carbide, WC