Celem artykułu jest omówienie w skrócie wybranych zagadnień związanych z występowaniem uranu (U) w szkle historycznym. Praca ma charakter wybiórczy i pewne zagadnienia są tylko zasygnalizowane lub przedstawione w uproszczeniu.
Świadomość obecności U wokół nas budzi pewną konsternację, a wynika to przede wszystkim z negatywnej konotacji, związanej albo z zastosowaniami militarnymi, albo energetyką jądrową. U jest natomiast naturalnym składnikiem naszego środowiska, występującym w skorupie ziemskiej w średnim stężeniu ok. 2 mg/kg, przy czym poszczególne źródła podają różne wartości, co wynika między innymi z różnych metod liczenia (dla przykładu Emsley podaje wartość 2,4 mg/kg). Zawartość U w niektórych skałach, na przykład w granitach, jest jeszcze większa. Do najważniejszych rud uranu należą uraninit i jego odmiana zwana blendą smolistą (blendą uranową, smółką uranową) oraz karnotyt. U jest promieniotwórczym pierwiastkiem o liczbie atomowej 92, należącym do grupy aktynowców; jest metalem o dużym ciężarze właściwym (19,04 g/cm3), dużo większym niż ciężar ołowiu (11,34 g/cm3).
PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
dr Jerzy J. Kunicki-Goldfinger |
||
Konserwator dzieł sztuki, doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce (UMK Toruń), adiunkt w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie (Laboratorium Badań Materiałowych, Pracownia Jądrowych Metod Analizy Obiektów Historycznych). Jego zainteresowania naukowe obejmują takie zagadnienia, jak historyczne technologie szklarskie, badania nad pochodzeniem i datowaniem obiektów szklanych, trwałość i procesy korozji szkła historycznego, zastosowanie metod fizykochemicznych w badaniach | ||
jkunicki@wp.pl |
STRESZCZENIE |
W pracy omówiono wybrane zagadnienia związane z występowaniem uranu w szkle historycznym, takie jak: naturalna zawartość uranu w szkle, historia szkła uranowego, jego wybrane właściwości oraz radioaktywność szkieł historycznych ze szczególnym uwzględnieniem szkieł uranowych. |
SUMMARY Uranium in historical glass |
The paper discusses selected issues related to an occurrence of uranium in historical glass, such as a natural occurrence of uranium in glass, history and selected properties of uranium glass as well as radioactivity of historical glasses with a particular attention to uranium glasses. |
Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |