Muzeum Narodowe we Wrocławiu posiada znaczne zbiory sztuki polskiej i pamiątek narodowych z czasów od XVII do XX w. Należą do nich także cenne zabytki ze szkła, pamiątki powstań narodowych – dwanaście rytowanych i szlifowanych pucharów oraz dwie szklanice i flakon, które są pamiątkami walki Polaków o niepodległość: powstania kościuszkowskiego, wojen napoleońskich, powstania listopadowego, powstania styczniowego.
Na naczyniach widnieją rytowane w technice intaglio wizerunki: Tadeusza Kościuszki, księcia Józefa Poniatowskiego, Napoleona Bonaparte, godło Królestwa Polskiego z lat 1830–1831 oraz okolicznościowe napisy. Zabytki te powstały w hutach czeskich i polskich, a wspaniałą plastyczną dekorację można przypisać najznamienitszym czeskim artystom szkła: Emanuelowi Hoffmannowi (1819–1878) i Johannowi F. Hoffmannowi (1840–1890), którzy mieli swoje pracownie w słynnym czeskim uzdrowisku Karlsbad (ob. cz.: Karlovy Vary, pol.: Karlowe Wary).
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
| Elżbieta Gajewska-Prorok |
||
|
|
||
| STRESZCZENIE |
| W zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu przechowywane są liczne pamiątki związane z walką Polaków o niepodległość w końcu XVIII i w XIX stuleciu. Należy do nich także kolekcja szklanych naczyń: dwanaście pucharów oraz dwie szklanice i flakon z dekoracją o tematyce patriotycznej. Zabytki te zdobione są rytowaną dekoracją odnoszącą się do powstań narodowych: kościuszkowskiego w 1794 r., listopadowego w 1830 r. i styczniowego w 1863 r., a także do wojen napoleońskich. Widzimy na nich m.in. scenę z bitwy pod Maciejowicami z naczelnikiem Tadeuszem Kościuszką na pierwszym planie, scenę śmierci księcia Józefa Poniatowskiego w falach Elstery, portrety cesarza Napoleona Bonaparte, a także godło Królestwa Polskiego z lat 1830–1831 i okolicznościowe napisy. W dnie jednej ze szklanic znajduje się moneta z czasów Królestwa Polskiego z roku 1831 r., a inny zabytek – flakon, zdobiony jest zatopioną w szkle plakietą porcelanową z herbem Królestwach Polskiego. Zabytki powstały w latach ok. 1830–1863 w czeskiej hucie Neuwelt (ob. Nový Svět), hutach śląskich i polskich, m.in. w Jasieniu. Wspaniałą plastyczną dekorację sześciu naczyń można przypisać wybitnym czeskim artystom szkła: Emanuelowi Hoffmannowi (1819–1878) i Johannowi F. Hoffmannowi (1840–1890), którzy mieli pracownie w czeskim uzdrowisku Karlsbad (ob. Karlovy Vary). |
| SUMMARY Patriotic glass in collection of the National Museum in Wroclaw(Poland) |
| In the collection of the National Museum in Wroclaw there are many memorabilia which are related to the struggle of Poles for independence which took place in the late eighteenth and nineteenth centuries. Those memorabilia include also a collection of glass dishes: twelve goblets, two beakers and a flacon with patriotic decorations. They are decorated with engraving decoration referring to the national uprisings: Kościuszko Uprising in 1794, November Uprising in 1830 and January Uprising in 1863, and to the Napoleonic wars. We can see a scene from the battle of Maciejowice with Tadeusz Kosciuszko in the foreground, the death scene of Prince Józef Poniatowski in the waves of Elster, portraits of Emperor Napoleon Bonaparte, the emblem of the Kingdom of Poland from years 1830–1831 and occasional inscriptions. In the bottom of one of the beakers there is a coin from the time of the Kingdom of Poland from 1831 and the flacon is decorated with embedded porcelain paste with the coat-of-arms of the Poland Kingdom. The antique glass dishes were made in the years 1830–1863 in the Bohemia glassworks in Neuwelt (now Nový Svět, north Czech), in Silesian and Polish glassworks, among others in Jasień. The splendid decoration of the six vessels can be attributed to outstanding Bohemia glass artists: Emanuel Hoffmann (1819–1878) and Johann F. Hoffmann (1840–1890), who had workshops in the Bohemia spa town of Karlsbad (now, Karlovy Vary, Czech). |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Absolwentka Konserwatorstwa i Muzealnictwa na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, historyk sztuki , muzeolog, kustosz Działu Szkła w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, wykładowca w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Członkostwo w organizacjach: Polski Komitet Narodowy Corpus Vitrearum (CVMA), Polski Komitet Narodowy l’Association Internationale pour l’Histoire du Verre (AIHV), Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Zajmuje się historią, zagadnieniami technologicznymi i konserwatorskimi sztuki witrażowej na Śląsku w czasach nowożytnych, a także historią szkła śląskiego i europejskiego od XVI w. do 1945 r. oraz zagadnieniami sztuki złotniczej.
Newsletter