W artykule zaprezentowane zostały krótkie relacje z projektów konserwatorskich, restauratorskich przeprowadzonych w Pracowni Konserwacji i Restauracji Szkła wrocławskiej ASP. Dotyczą one szkieł naczyniowych, pochodzących z wykopalisk archeologicznych, średniowiecznych oraz nowożytnych, z obszarów stanowiących w XIV–XVII w. ziemie Królestwa Czeskiego, tj. z historycznych regionów Czech, Moraw i Śląska.
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA |
| STRESZCZENIE |
| Zabytki szklane stanowią znaczną część wielu kolekcji muzealnych oraz prywatnych. Są wśród nich szkła sodowe oraz potasowe o tak zwanej recepturze popiołowej. Popioły roślinne były podstawowym źródłem alkaliów podczas wytopu szkła w hutach, na terenach obecnych ziem polskich do XIX w., co miało wpływ na ograniczenie importu półsurowców szklanych oraz naczyń. Huty, czy też bardziej precyzyjnie, centra przetwórcze, zlokalizowane były w ważnych ośrodkach (m.in. Wrocław, Międzyrzecz), nad rzekami oraz w pobliżu większych kompleksów leśnych. Najstarsze zabytki szklane z potasowych szkieł popiołowych, pochodzące z terenów dzisiejszej Polski, datuje się na IX–X w. Są to zazwyczaj ułamki naczyń znalezionych podczas wykopalisk archeologicznych. Artykuł zawiera charakterystykę tego typu szkieł, obejmującą skład chemiczny oraz surowcowy. Celem prac konserwatorskich i restauratorskich takich przedmiotów jest, oprócz zahamowania procesów destrukcyjnych, przywrócenie im walorów ekspozycyjnych. Ze względu na niejednokrotnie zły stan powierzchni, zaawansowane procesy korozyjne oraz fragmentaryzację naczyń, konieczne jest opracowanie właściwej metodyki postępowania, co często wiąże się z zaprojektowaniem odpowiednich rozwiązań o charakterze estetycznym. W niniejszym artykule zasygnalizowano także sposoby produkcji szkła w dawnej Polsce oraz lokalizację hut leśnych. Omówiono również problematykę konserwatorską i restauratorską tej grupy zabytków na przykładach obiektów poddanych takim zabiegom w Katedrze Konserwacji i Restauracji Ceramiki i Szkła ASP we Wrocławiu. |
| Mid 14–17th Century potassium ash recipe glasses in conservation and restoration practice based on examples from the E. Geppert Academy of Fine Arts in Wroclaw |
|
Glass artefacts constitute a significant part of many collections. In addition to sodium glass, we also find the so – called ash recipe ones. Plant ashes were the basic source of alkali during glass melting in glasshouses at the territory of Poland until the 19th century and allowed to reduce the import of semi-raw materials and vessels. They were located in important centers or by the rivers and larger forest complexes. The oldest artefacts of this type within current borders of Poland date back to the 9th and 10th centuries. They are often fragments of vessels and come mostly from archaeological excavations. The article deals with the characteristics of this type of glass, including chemical and raw materials composition. The purpose of conservation and restoration works is, in addition to stopping destructive processes, also to restore their exhibition values. Due to often poor condition of the surface, advanced corrosion processes and fragmentation of vessels, it is necessary to develop the appropriate methodology, which is often associated with the design of right solutions that are marked by aesthetic character. Production methods, the location of forest glasshouses is also discussed shortly as well as the conservation and restoration issues. The examples were subjected to conservation and restoration treatment at the Conservation and Restoration of Glass Studio in the Academy of Fine Arts in Wroclaw. |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter