Dekoracje motywami florystycznymi – początkowo rytowanymi podszkliwnie w masie ceramicznej – wprowadzono w latach rządów dynastii Song (960–1279), zaś w okresie kolejnej dynastii Yüan (1280–1367) pojawił się nowy typ dekoracji o motywach roślinnych, które malowano podszkliwnie błękitem kobaltowym [1, 2]. Swoją pełnię, coraz bogatszy i bardziej finezyjny ornament, osiągnął za panowania dynastii Ming (1368–1644). Produkcję skoncentrowano głównie w manufakturze Jingdezhen w prowincji Jiangxi lub Dehua w prowincji Fujian.
Rządy mandżurskiej dynastii Qing (1644–1911), a zwłaszcza cesarzy Kangxi (1662–1722), Yongzheng (1723–1735) i Qianlong (1736–1796) przyniosły dalszy rozwój eksportu i podniesienie jakości wyrobów. Jednak istniały duże różnice między obiektami przeznaczonymi na rynek lokalny a eksportowanymi. Rozwijająca się zaś technologia produkcji i zdobienia wykorzystywała w dekoracji motywy florystyczne. Wśród popularnych kwiatów pojawiają się: lotos (symbol lata i niewinności), chryzantema (symbol słońca, radości i jesieni), magnolia (symbol piękna i uroku) oraz, uchodząca za królową kwiatów, peonia (symbol szczęścia, miłości, bogactwa i wiosny). Częstym motywem dekoracyjnym były trzy drzewa potrafiące oprzeć się mrozom, zwane Trzema Przyjaciółmi Zimy, czyli śliwa (zapowiadająca wiosnę, gdyż jej kwiaty często przebijają się przez warstwę śniegu), sosna (utrzymująca stale zieleń) i bambus (zadziwiający młodzieńczą prężnością).
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
| dr Łukasz Grzejszczak |
||
 Historyk i krytyk sztuki, nauczyciel akademicki, bibliotekoznawca, muzealnik, publicysta. Zainteresowania badawcze: malarstwo polskie przełomu XIX i XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem środowiska artystów łódzkich, historia grafiki i książki, wzornictwo artystyczne, a w ostatnich latach także kultura materialna, moda i obyczaj burżuazji i mieszczaństwa łódzkiego przełomu XIX i XX wieku. |
||
| lukasz.grzejszczak@wp.pl |
| STRESZCZENIE: |
|
Ojczyzną porcelany są Chiny, gdzie produkowana była już w czasach dynastii Han (206 p.n.e.–220 n.e.) i udoskonalona za panowania dynastii Tang (618–906) i Song (960–1279). W Europie porcelana pojawiła się dopiero po upływie stuleci. Pierwsze wiadomości zawierała relacja Marco Polo z podróży do Chin. A do XVI w. zaczęły docierać obiekty eksportowane przez Portugalczyków i Holendrów. Wzbudzały zachwyt kolekcjonerów i dostarczały inspiracji. Od XV w. podejmowano prace zmierzające do wynalezienia europejskiej porcelany. Udało się to z chwilą założenia w 1710 r. Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśni, a później dość licznych wytwórni m.in.: w Wiedniu, Berlinie, Nymphenburgu, Ludwigsburgu, Sevres oraz polskich w Korcu i Baranówce. Dekoracje wczesnych wyrobów naśladowały porcelanę chińską i japońską, a jednym z popularnych motywów – malowanych emaliami ceramicznymi – były formy floralne, w tym kwiaty mające w sztuce orientalnej znaczenie symboliczne. Artykuł prezentuje historyczny rozwój form i rodzajów motywów kwiatowych wykorzystywanych w dekoracji wyrobów ceramicznych. Omówiono różnorodne źródła inspiracji motywami fl orystycznymi i zmieniającą się stylistykę dekoracji, która odpowiadała aktualnym prądom artystycznym (od rokoka do art deco). |
| SUMMARY Porcelain Garden. Flora in the European Ceramics from the 18th to the 20th Century |
| The homeland of porcelain is China, where it was produced in the times of the Han Dynasty (206 B.C.–220 A.D.) and improved during the reign of the Tang Dynasty (618–906) and the Song Dynasty (960–1279). In Europe, porcelain appeared only after centuries. The fi rst news came with Marco Polo’s account of his trip to China. In the 16th century objects exported by the Portuguese and the Dutch appeared. They aroused delight among the collectors and provided inspiration. From the 15th century work aimed at inventing European porcelain was undertaken. The success came with the foundation of the Royal porcelain factory in Meissen in 1710, and subsequently with quite a number of manufactories in Vienna, Berlin, Nymphenburg, Ludwigsburg, Sevres and Polish factories in Korzec and Baranówka. Decoration of the early products imitated Chinese and Japanese porcelain, and one of the popular motifs – painted with ceramic enamels – were floral forms, including flowers having symbolic meaning in Oriental art. The article presents the historical development of the forms and types of fl oral motifs used in the decoration of ceramic products. It discusses various sources of inspiration evoked by floristic motifs, and the changing style of decoration, which corresponded to the current artistic styles (from rococo to art deco). |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter