Czasy saskie (1733–1763) to okres intensywnego rozwoju sztuki kulinarnej, wytwornego jedzenia, w tym powszechnego stosowania sztućców, obrusów i wysokiej jakości porcelany – rzeczy do tej pory na dworach Rzeczpospolitej nie tyle niespotykanych, co traktowanych po macoszemu. Wśród cudzoziemców funkcjonowało wówczas powiedzenie: „jadłem jak polski król”, wśród polskiej szlachty zaś: „za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa”.
PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
mgr Olga Nachyla | ||
Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2017 r. sekretarz redakcji czasopisma „Szkło i Ceramika” i pracownica Sieci Badawczej ŁUKASIEWICZ – Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddział Ceramiki i Betonów w Warszawie. Zafascynowana szkłem historycznym, technikami i technologiami jego wytwarzania, zdobienia i łączenia z innymi materiałami. |
||
e-mail: olga.nachyla@gmail.com |
STRESZCZENIE |
Kiedy oglądamy w muzeach starą pporcelanę, zazwyczaj zwracamy uwagę na kształt i zdobienie. Rzadko kto próbuje zgłębić tajniki produkcji. Czasem kustosz zdradzi ciekawostkę dotyczącą fałszerstw i podróbek, ale zwykle bardzo ogólnikowo. Rzadkością też są wystawy, gdzie prezentuje się obok siebie oryginały i falsyfikaty. Kto chciałby się przyznać, że ma w zbiorach podróbki? Jednak wyjątkowym rarytasem jest trafienie na „drugą edycję” historycznej produkcji. Tymczasem saska zastawa koronacyjna jest takim właśnie przypadkiem. Wziąwszy pod uwagę zmiany w technologii wytwarzania i zdobienia porcelany na przestrzeni tych stu lat dzielących pierwowzór od pamiątki rocznicowej, trafiła nam się okazja, by porównać oba przedmioty i przypomnieć złożoność XIX-wiecznych procesów wytwórczych i zdobniczych. |
SUMMARY Im Glas – inside the glass |
Whenever we see old porcelain in museums, we usually pay attention to shape and ornaments. Rarely anyone attempts to have a deeper insight into production techniques. The custodian may sometimes give us a hint on fakes and forgeries, but typically in a very general manner. Exhibitions, where fakes and originals are presented next to each other, are also rare. Who would like to admit to having fakes in collections? However, it is extremely rare to find a '2nd' edition of historical production. The Saxon coronation tableware is one such example. Taking into consideration changes occurring in production and ornamentation technology over the course of one hundred years between the original and anniversary edition, we have an opportunity to compare both items and remind the complexity of the 19th-century manufacturing and decoration processes. |
Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |