Bogactwo naturalne oraz innowacyjność Brytyjczyków, szczególnie w przemyśle włókienniczym, pozwoliły Wielkiej Brytanii w XVIII w. zapoczątkować rewolucję przemysłową. Wynalazki oraz tania siła robocza znacząco podniosły wydajność brytyjskiego przemysłu.
Już w pierwszych dekadach XIX w. brytyjskie produkty zdominowały światowy handel, co wraz z brakiem konkurencji zapewniło Brytyjskiemu Imperium przydomek „fabryki świata”. Zmiany te napędzały również konsumpcję, gdyż wraz ze wzrostem zarobków i chęcią podniesienia statusu społecznego coraz więcej ludzi kupowało różnego rodzaju tekstylia, produkty codziennego użytku, czy zróżnicowaną żywność. Ważnym wydarzeniem było zniesienie w 1846 r. ustaw zbożowych, chroniących brytyjskie rolnictwo, co wskazywało na to, jak pewnie czuli się Brytyjczycy. Co więcej, pomimo opłakanej sytuacji aprowizacyjnej w latach 40. XIX w. wywołanej zarazą ziemniaczaną, Zjednoczone Królestwo, z wyjątkiem szybko zneutralizowanego ruchu czartystów oraz nieudanej insurekcji w Irlandii, nie ucierpiało wskutek Wiosny Ludów, pokazując tym samym siłę swojego systemu politycznego.
| dr Paweł Hamera |
||
 Anglista, amerykanista, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii; specjalizuje się w historii i kulturze Wysp Brytyjskich oraz Stanów Zjednoczonych; asystent w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. |
||
| pjhamera@gmail.com |
| STRESZCZENIE: |
| W artykule autor przedstawia historię sukcesu Kryształowego Pałacu wybudowanego w Londynie z okazji Wielkiej Wystawy Światowej w 1851 r., który był zarazem symbolem potęgi Brytyjskiego Imperium oraz innowacyjności ogrodnika Josepha Paxtona (1803-1865). Powstanie tak niezwykłej budowli było możliwe dzięki owocom rewolucji przemysłowej napędzającej brytyjską gospodarkę i eksperymentom Paxtona z możliwościami zastosowania szkła oraz stali. Kryształowy Pałac, początkowo będący źródłem licznym sporów a także niepokojów, stał się główną atrakcją Wielkiej Wystawy, a Paxton zapisał się na kartach historii jako jeden z największych architektów epoki wiktoriańskiej. |
| SUMMARY "‘Paxton Vobiscum’: Joseph Paxton and the phenomenon of the Crystal Palace" |
|
The article deals with the history of the success of the Crystal Palace that was built in London as the venue of the Great Exhibition of 1851. It symbolized the might of the British Empire as well as the ingenuity of its author, a gardener, Joseph Paxton (1803-1865). The erection of such an impressive building was possible thanks to the outcomes of the Industrial Revolution and Paxton’s experiments with the use of glass and steel. Being initially a source of disputes and anxiety, the Crystal Palace became a major attraction of the Great Exhibition. In addition, it allowed Paxton to go down in history as one of the best architects of the Victorian period. |
| Pełna treść artykułu jest dostępna w papierowym wydaniu pisma 6/2013. Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne. |
Newsletter