Zjawisko malowania przedmiotów ceramicznych istniało od momentu, kiedy człowiek nauczył się przemieniać glinę w ceramikę. Zakres malowanych wzorów i form ceramicznych był różny w zależności od czasu i miejsca ich powstawania. Na terenie ziem polskich zwyczaj malowania ceramiki znany był już w młodszej epoce kamienia (neolit), na znaczną skalę rozprzestrzenił się pod koniec epoki brązu, aby swoją największą intensywność osiągnąć we wczesnej epoce żelaza, a ściślej w okresie halsztackim (ok. 700–450 p.n.e.). Wyroby garncarskie powstające w tym czasie na obszarze dzisiejszej Polski łączone są z wytwórczością ceramiczną kultury łużyckiej.
Ceramika malowana okresu halsztackiego jednolita pod względem stylistycznym występowała w Polsce południowo-zachodniej. Szczególnie licznie jest reprezentowana w południowo-zachodniej Wielkopolsce oraz na Śląsku, z największą koncentracją stanowisk na Śląsku środkowym (Łaciak, 2010: 300-301). Używanie farb ceramicznych było ówcześnie popularne w dużej części Europy, a teren południowo-zachodniej Polski we wczesnej epoce żelaza, był najdalej wysuniętym na północ rejonem, w którym stosowano technikę malowania przy wyrobie naczyń ceramicznych. Obszar ten wyróżniał się w skali środkowoeuropejskiej pod względem liczby stanowisk.
| dr Dagmara Łaciak |
||
 Absolwentka Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, doktor nauk humanistycznych w zakresie archeologii. Laureatka konkursu FUGA 3 finansowanego przez NCN, realizuje projekt pt. Proces halsztatyzacji południowo-zachodnich terenów Polski z perspektywy studiów nad wytwórczością ceramiczną w Instytucie Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadzi również eksperymenty archeologiczne zmierzające do odtworzenia dawnych technologii garncarskich. |
||
| STRESZCZENIE: |
| W artykule opisano zjawisko malowania wyrobów ceramicznych, rozpowszechnione w południowo- zachodniej Polsce w okresie halsztackim (ok. 700-450 p.n.e.). Przedstawiono formy ceramiczne, proces malowania, motywy zdobnicze i ich znaczenie. Zwrócono uwagę na genezę i proces kształtowania się zwyczaju malowania ceramiki, jej przenikania na tereny dzisiejszej Polski oraz konsekwencje kulturowe i społeczne. |
| SUMMARY Painted ceramics of Hallstatt Period from Poland |
|
In the article the author describes the phenomenon of painting the ceramic wares that emerged in south-western Poland during Hallstatt Period (about 700-450 BC). The ceramic forms, the process of painting, decorative motifs and their meaning were presented. Considerable attention was also paid to the genesis and the process of formation the manner of painting the pottery, its penetration to the territory of Poland and its cultural and social consequences. |
| Pełna treść artykułu jest dostępna w papierowym wydaniu pisma 6/2014. Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter