Nowy zwyczaj popołudniowych herbatek w Europie (Coutts, 2001, s. 143, il. 174), a zwłaszcza w Anglii, zapoczątkowała portugalska księżniczka Katarzyna Bragança (1638-1705), która wychodząc za mąż w 1662 r. za Karola II Stuarta (1630-1685), przywiozła ze sobą m.in. herbatę i delikatne porcelanowe czarki (Dubrin, 2010, s. 17). Wcześniej herbata była znana Europejczykom, ale jako środek leczniczy. Do Europy dostarczyli ją portugalscy kupcy w 2. poł. XVI w. Natomiast do Anglii pierwszy sprowadził ją za pośrednictwem giełd w Middelburgu i Amsterdamie, jeszcze przed połową XVII w., rzutki kupiec z Londynu -Thomas Garraway.
W tym też czasie handlem herbatą i porcelaną dalekowschodnią (Finlay, 2010, s. 254-258) zajmowało się przede wszystkim niderlandzkie Zjednoczenie Kompanii Wschodnio- Indyjskiej (Vereenigde Oostindische Compagnie, VOC; utworzone w 1602 r.), a nieco później Angielska Wschodnia Kompania Indyjska (English East India Company, EIC; zawiązana w 1600 r.). Obie kompanie ostro konkurowały ze sobą w handlu dalekomorskim. Obie też posiadały swoje faktorie w Kantonie (Guangzhou), gdzie prowadzono wymianę towarową z Chińczykami.
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
| dr Barbara Pospieszna |
||
 Doktor w zakresie nauk o sztuce; specjalizacja: historyczne systemy ogrzewania siedzib, architektura zamków krzyżackich w Prusach oraz zabytkowa ceramika i szkło. Od 1984 r. związana zawodowo z Muzeum Zamkowym w Malborku. Od 2007 r. kierownik Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego. Od 2008 r. kurator ds. badań i zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku. W l. 2004-2011 wykładowca zabytkoznawstwa ceramiki na kierunku muzealnictwo w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu oraz Studiów Podyplomowych Muzealniczych i Konserwatorskich tamże. |
||
| STRESZCZENIE: |
| W trakcie wieloletnich badań archeologicznych na Starym Mieście w Elblągu znaleziono kilkadziesiąt artefaktów porcelany chińskiej (china porcelain): czarki do herbaty i alkoholu, czajniczek o żłobkowanej powierzchni (molded „pumpkin- shaped” teapot), spodki na konfitury, talerzyki deserowe, miski na ryż. Były to naczynia o malarskiej dekoracji niebiesko-białej, zwane kraak porcelain z okresu Wanli oraz naczynia z dekoracją kwiatową (blue and white flora reserves) pokryte z drugiej strony brązowa angobą z okresu Kangxi, były też wielobarwnie malowane emaliami w technice famille rose, china-imari and imari-rouge-de-fer z ery dynastii Qing. |
| SUMMARY |
| During many years of archaeological research in the old town of Elblag, dozens of Chinese porcelain artefacts (china porcelain) were found. They consisted of a variety of dishes, such as cups for tea and alcoholic drinks, teapots with a grooved surface (moulded “pumpkin-shaped” teapots), small dishes for jam, dessert plates, and rice bowls. The dishes were decorated with blue and white painting (under-glaze blue painting), so called Kraak- porcelain from Wanli-Period, and the dishes had floral pattern (Blue and White Flora Reserves), covered on the exterior of the bowl being decorated with Batavia brown engobe from the Kangxi-Period. There were multicolour- painted dishes (over-glazed enamels) in the pink family technique, china-imari and imari-rouge-de-fer from the Qing-Period. |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter