Quarjat as-Saqaliba to arabska nazwa oznaczająca „wieś Słowian”, którą wymienia w XI wieku hiszpańsko-arabski historyk Abu ‘Abd Allah al-Bakri. Znajdowała się ona w emiracie Nekor, w pobliżu stolicy o tej samej nazwie. W 2016 roku zawiązała się grupa badawcza, której członkowie zamierzają ją odkryć. W tym samym roku odbyła się wyprawa rekonesansowa, której celem było m.in. pozyskanie wiedzy na temat źródeł archeologicznych z obszaru emiratu. Jednym z nich jest ceramika, która stanowi pierwszorzędne źródło do historii Nekor, jest również prawdopodobnie kluczem do odnalezienia. Qarjat as-Saqaliba.
Emirat Nekor znajdował się w północnej Afryce, na obszarze gór Rif, w dzisiejszym Maroku. Królestwo zostało założone przez Saliha I ibn Mansura al-Himjari w VIII wieku. Władca ten był Himjarytą (lud z Półwyspu Arabskiego, z grupy Arabów Południowych), który na podbój zachodniego Maghrebu wyruszył najprawdopodobniej z obszarów dzisiejszej Tunezji. Udało mu się podporządkować miejscową ludność berberską (na temat Berberów, zob. Encylopédie Berbére 1984–2015; Brett, Fentress 2002) i stworzyć emirat ze stolicą w miejscowości Temsaman (Gozalbes Busto, s. 40). Jego syn, Idris Iibn Salih, założył miasto Nekor nad rzeką o tej samej nazwie, zaś następca, Sa’id ibn Idris, przeniósł tam stolicę.
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
| dr Wojciech Filipowiak | ||
 Absolwent historii oraz archeologii na Uniwersytecie Szczecińskim. Zatrudniony w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, Pracowni Archeologicznej w Wolinie przy Ośrodku Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich. Prowadzi badania w Wolinie; w 2016 roku kierował wyprawą rekonesansową do Maroka w przedsięwzięciu „Qarjat as-Saqaliba”. |
||
| w.filipowiak@iaepan.home.pl | ||
| mgr Karolina Kokora | ||
 Absolwentka historii oraz archeologii na Uniwersytecie Szczecińskim. Uczestniczka badań na wielu stanowiskach Pomorza Zachodniego. Doktorantka w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN; przygotowuje rozprawę na temat wczesnośredniowiecznego szklarstwa w Wolinie. W 2016 roku uczestniczyła w wyprawie rekonesansowej do Maroka w przedsięwzięciu „Qarjat as-Saqaliba”. |
||
| kokar2014@o2.pl |
| STRESZCZENIE |
| Emirat Nekor istniał w VIII–XI wieku n.e. w górach Rif, na obszarze dzisiejszego północnego Maroka. Na przełomie IX i X wieku na dworze władcy emiratu doszło do buntu jego przybocznej gwardii składającej się ze słowiańskich niewolników, którzy schronili się w Qarjat as-Saqaliba, czyli wsi Słowian. W 2016 roku powstała polska grupa badawcza, która obrała za cel odszukanie pozostałości tego miejsca. Jednym ze źródeł, które będą pomocne w tym zamierzeniu, jest ceramika. W artykule tym autorzy przedstawiają stan badań nad ceramiką z obszaru emiratu Nekor, wskazując na możliwe słowiańskie inspiracje w ornamentyce naczyń ręcznie lepionych. Głównym źródłem są zabytki pozyskane podczas badań stolicy Nekor, przedstawione zostały również wyniki badań z innych stanowisk z obszaru emiratu. Analiza ceramiki wyraźnie wskazuje, że miał on silne powiązania we wczesnym średniowieczu z Andaluzją. Problemem natomiast jest brak datowania metodami bezwzględnymi zestawów naczyń. |
| SUMMARY On the margins of the search for Quarjat as-Saqaliba: early medieval pottery from the emirate of Nekor |
| The emirate of Nekor existed in the VIII–XI century A.D. in the Rif mountains, in the area of today's northern Morocco. At the turn of the ninth and tenth century at the court of the ruler of the emirate a rebellion broke, consisting his personal guard of Slavic slaves who took refuge in Qarjat as-Saqaliba, the village of Slavs. A polish research group has been established in 2016, which has set the goal of finding the remains of that place. One of the sources that will be helpful in this intention is ceramics. This article presents the status of research on ceramics from the emirate Nekor, indicating a possible Slavic inspiration in ornamentation of handmade wares. The main collection of artifacts were obtained during excavation of the Nekor capital; the results of studies from other sites in the area of the emirate are presented. Analysis of ceramics clearly indicates that emirate had strong ties in the early Middle Ages Andalusia. The problem, however, is the lack of absolute dates for the pottery collections. |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter