Artykuły

Tekst: Kamila Baturo, Aleksandra J. Kasprzak

Pieczęcie

Jak dotąd znamy jedynie dwie pieczęcie które można ewentualnie powiązać z produkcją szkła gospodarczego przez Hutę Barczącą działającą w latach 1810–1843, przy czym druga z nich zachowała się w stanie tak daleko posuniętej korozji, że jej odczytanie pozostawia liczne wątpliwości. Pierwsza z nich, to okrągły stempel, znajdujący się pierwotnie na ramieniu butelki - najprawdopodobniej w stylu burgundzkim – wykonanej z ciemnozielonego szkła dobrej jakości, dość przejrzystego i z nielicznymi pladrami. Wzdłuż górnej części brzegu biegnie wykonany wersalikami napis „HUTA BARCĄCA”, ułożony na linii okręgu. W centralnym polu stempla umieszczono Monogram „HC”, a poniżej standardowy symbol „K 1”, zapisany cyfrą arabską. Z uwagi na charakterystyczny układ graficzny napisu i precyzyjne wykonanie matrycy stempla przypominające bardzo podobne sygnatury stosowane przez huty Bedońską, Piekarską czy Trębaczewską mniej więcej w połowie lat trzydziestych XIX wieku, powstanie tego obiektu można, jak sądzę, w przybliżeniu datować na ten sam okres.

Pieczątka ta pozyskana została w trakcie odwiertów badawczych, prowadzonych w 1963 roku na terenie tak zwanej „Gnojowej Góry” na warszawskiej skarpie staromiejskiej, w miejscu znajdującym się u wylotu ulicy Celnej. Skarpa ta od czasów średniowiecza poprzez kolejne stulecia służyła jako miejskie wysypisko wszelkich nieczystości, a mimo że zaprzestano tej praktyki mniej więcej na przełomie XVIII i XIX wieku, wewnątrz skarpy jeszcze długo panowały zapewne dość specyficzne warunki fizykochemiczne. Wyjątkowo dobry stan zachowania fragmentu butelki i stempla pozbawionych najmniejszego śladu korozji świadczy o jego jakości, dorównującej jakości szkła francuskiego czy angielskiego.

Cały artykuł dostępny jest w nr 4/2024 "Szkła i ceramiki".  Zamów już teraz  

Zdjęcie: Huty szkła w parafiach Mińsk i Jakubów, kon. XVIII i 1 poł. XIX w.