Artykuły

Szklane talerze z bardzo bogatą, złożoną, staroindyjską dekoracją w technice Jodhpur występują niezmiernie rzadko, zarówno w handlu antykwarycznym, jak również w zbiorach muzealnych. Jest to niewątpliwie rarytas muzealny.

Nazwa stylu Jodhpur pochodzi od prowincji indyjskiej, podbitej w odległej przeszłości przez Arabów. W zajętych przez nich prowincjach Jodhpur i Bidri zakazane zostały ulubione przez Hindusów dekoracje figuralne. Obie prowincje zaprezentowały w roku 1862 w Londynie, na Drugiej Wielkiej Wystawie Światowej, naczynia miedziane z emaliową dekoracją ornamentalno-kwiatową. Były one inspiracją dla twórców do przeniesienia tej techniki na materiał szklany. W Anglii do dziś obowiązuje nazwa stylu Bidri. W roku 1883 Fritz Friedrich Wilhelm Heckert (1837–1887) po raz pierwszy prezentował szklane talerze ze zdobiną w stylu Jodhpur na Wystawie Rzemiosł Artystycznych w Jeleniej Górze. Potwierdza to katalog z tej wystawy. Fritz Heckert nie posiadał własnej huty szkła, tylko rafinerię szklarską, dlatego wyroby szklane wytwarzała na jego zamówienie huta szkła hrabiego Schaffgotsch’scha „Josephine” w Szklarskiej Porębie.

Opis podstawowej technologii wytwórczej

Szkło bezbarwne, kryształowe, potasowo-sodowo-wapniowo-nisko-ołowiowo-krzemianowo-krzemiankowe. Masa szklana była odbarwiana braunsztynem oraz trójtlenkiem antymonu, a klarowana arszenikiem. Płomieniowy wytop ciekłej bezbarwnej masy szklanej z sypkiego surowcowego zestawu prowadzono monocyklowo w otwartej ceramicznej donicy, stojącej we wnętrzu komory wytopowo-wyrobowej pieca szklarskiego.

Cały artykuł dostępny w nr 2/2024 "Szkła i ceramiki".  Zamów już teraz