Purpura Kasjusza, znana od czasów starożytnego Egiptu, to koloidalne złoto barwy czerwonej osadzone na odpowiednim nośniku. Metodę produkcji koloidalnego kompleksu z chlorku złota (III) i wodorotlenku cyny (II) stosowano już w II-giej połowie XVII w. W Polsce właścicielem Patentu opisującego sposób otrzymywania Purpury Kasjusza jest Mennica Państwowa. Pigmentem Purpury Kasjusza barwiono wgłębnie szkło, nadając mu barwę rubinową. W zależności od warunków prowadzenia procesu otrzymywania szkła z udziałem Purpury Kasjusza może ono być jasnożółte, różowe lub purpurowe. Decyduje o tym wielkość cząstek złota.
Dla klasycznej purpury wielkość osadzanych na nośniku cząstek złota powinna się zawierać w przedziale 25–30 nm, powyżej 30 nm uzyskuje się odcienie fioletu. Efekt barwny zanika dla cząstek większych niż 100 nm. Odcienie czerwono-pomarańczowe uzyskuje się przy wielkościach cząstek 12–15 nm. Wielkość cząstek uzyskiwanych w trakcie strącania koloidalnego złota zależy głównie od stężenia reagentów, z których powstają cząstki złota i warunków, w których zachodzi strącanie m.in. rodzaj nośnika i jego rozwinięcie powierzchni. Koniec XVIII w. przynosi zmiany w zdobieniu zarówno szkła, jak i ceramiki. Pojawiają się farby, którymi do dnia dzisiejszego maluje się dekoracje na powierzchni wyrobów i utrwala w procesie wypalania.
| PEŁNA WERSJA ARTYKUŁU DO POBRANIA | ||
| mgr inż. Anna Karaś |
||
 Absolwentka Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej. Obecnie zajmuje się technologią wytwarzania i kontrolą jakości farb ceramicznych w Zakładzie Doświadczalnym Środków Zdobniczych Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych. |
||
| STRESZCZENIE: |
| Ceramiczna farba purpurowa składa się z pigmentu nieorganicznego Purpury Kasjusza i odpowiednio dobranego topnika. Farba znajduje szerokie zastosowanie w zdobieniu porcelany zarówno w technice malarskiej, jak i w technice sitodruku pośredniego (kalki ceramicznej). Przeprowadzone badania miały na celu ustalenie wpływu domieszek tlenków metali na możliwość uzyskiwania różnych odcieni barwy purpurowej i fi oletowej. Do ceramicznej farby purpurowej na bazie bezołowiowego topnika, na różnych etapach jej wytwarzania, dodawano następujące tlenki metali: tlenek srebra Ag2O, tlenek chromu Cr2O3, tlenek miedzi CuO, tlenek indu In2O3, tlenek itru Y2O3, tlenek kobaltu Co3O4 i określano parametry barwy L*a*b* uzyskanych farb w stosunku do farby wzorcowej, bez żadnych dodatków. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że stosując domieszkowanie tlenkami metali na różnych etapach wytwarzania farby purpurowej, można uzyskać różne odcienie purpury i fioletu, a przy modyfi kacji barwy farby ważny jest również etap dodawania domieszek. |
| SUMMARY Examination of selected metal oxides’ effect on the possibility of modifying the color of purple ceramic paint |
| Ceramic purple colour consists of Purple of Cassius inorganic pigment and properly chosen flux. The colour is widely used for decoration of porcelain both in painting technique as well as in technique of indirect screen printing (decal). The aim of the carried out tests was to settle infl uence of metal oxides’ admixtures upon possibility of obtaining various shades of purple and violet colour. The following metal oxides were being added to the ceramic purple colour on the base of its leadless fl ux, at various stages of its manufacturing: silver oxide Ag2O, chromium oxide Cr2O3, cupric oxide CuO, indium oxide In2O3, yttrium oxide Y2O3, cobaltic oxide Co3O4 and parameters of colour L*a*b* of the obtained colours were defi ned comparing to the pattern colour, without any admixtures. As the result of the carried out tests it was shown, that performing admixtures of metal oxide at different stages of purple colour’s manufacturing, various shades of purple and violet can be obtained, and during modifi cation of colour the stage of admixtures’ addition is important as well. |
| Zapraszamy do składania zamówień na prenumeratę i numery archiwalne |
Newsletter